<p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0); font-size:22px;">篇首語</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;"> 臨習《集王圣教序》,歷來是習書者學習行書的必經之路。然而,由于其碑刻載質、集字特性和章法重組的特點,也給習書者在臨習時帶來了不少難點:刀刻造成筆意損失使筆法還原有難度;集字來自王羲之不同時期不同帖且行草楷雜糅,風格難以統(tǒng)一協(xié)調;集字特性致行氣斷離妨礙貫通。本期篇首語先探討臨習碑拓本還原筆法問題。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;"> 大家知道,《集王圣教序》系碑拓本,是將王字墨跡刀刻于石再拓出。米芾曾說,“石刻不可學”,“必須真跡觀之,乃得趣”。他認為,墨跡一經刻石就會失真。這是因為,石刻的字不管刻工如何高超,墨跡刻上石,筆意都會有一定程度的損失,同時墨跡的墨色濃淡、燥潤的微妙變化,刻石是極難表現(xiàn)的。臨寫者如果缺乏經驗,從拓本領會王羲之的用筆方法會有一定難度;初臨者追求點畫與拓本一樣,往往機械模仿石刻點畫形態(tài),使點畫生硬而缺乏書寫性。要真正臨寫好,須如啟功所說“透過刀鋒看筆鋒”。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;"> 如何透過刀鋒看筆鋒?核心思路,以墨跡反推筆法,強化書寫節(jié)奏。在臨習集王圣教序時,應從王羲之墨跡本中尋找筆法本源,可重點參考《蘭亭序》(馮承素摹本)、王羲之尺牘如《喪亂帖》、《得示帖》、《二謝帖》、《孔侍中帖》等等諸多墨跡摹本,觀察王字真實的筆鋒起落、提按節(jié)奏與墨色變化,以此領悟王羲之用筆方法。尤其是比對這些帖中與集王圣教序中的相同單字,分析墨跡本與石拓本的異同,從中體會和還原書寫動作。如:可將拓本中的某些方硬起筆,臨寫時改為輕鋒落紙后微調鋒面;拓本中某些夸張的方折,臨寫時運用提筆暗過方法完成轉折,以避免刻板的直角;還可恢復一些牽絲引帶等等,以此解構刀刻痕跡。在追本溯源同時,還須加強書寫訓練,注重書寫的速度和節(jié)奏,避免為追求不走樣而緩慢勻速書寫陷入描畫。先建立書寫感,在此前提下再逐步達到點畫形態(tài)的準確。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;"> 大家對此有何看法,可在后面評論區(qū)討論。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0); font-size:18px;">(撰叉:吳網生,2025年7月)</b></p> 臨習《集王圣教序》專題 <p class="ql-block">《集王圣教序》(劉鐵云本)</p><p class="ql-block">第21頁</p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 施祖月</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 張淑珍</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">遼寧 許紹輝</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">江蘇揚州 龍邱</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">江蘇 嚴粉山</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 何李寧</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 施雅寧</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">江蘇蘇州 繆嵐</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">上海 金藏</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 金黔萍</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">杭州 吳芳</b></p> <p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:22px;">浙江金華 斯聆</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 楊飛柳</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 胡偉健</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 雷金桂</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 林平</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">重慶云陽 甘宗和</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">北京 劉鉉</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">南京 小明</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 王熙和</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 張文娟</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 程超美</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">浙江金華 何其田</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">西安 陳堅</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">江蘇 丁泳</b></p> <p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187); font-size:22px;">西安 杜淑云</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">天津 海</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">重慶 郭楊</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">江蘇 吳網生</b></p> 本期編輯:吳網生