<p class="ql-block">說(shuō)古道今,談天說(shuō)地,日常隨筆。</p><p class="ql-block">俗話告訴我們一一?</p> <p class="ql-block">當(dāng)行則行,如駿馬踏塵, </p><p class="ql-block">當(dāng)止則止,如良弓藏勢(shì), </p><p class="ql-block">當(dāng)言則言,如鐘鳴響谷, </p><p class="ql-block">當(dāng)默則默,如古鏡蒙塵。</p> <p class="ql-block">當(dāng)怒則怒,如雷霆裂空, </p><p class="ql-block">當(dāng)喜則喜,如春陽(yáng)化冰, </p><p class="ql-block">當(dāng)舍則舍,如落葉歸根, </p><p class="ql-block">當(dāng)?shù)脛t得,如春雨潤(rùn)土。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)進(jìn)則進(jìn),如江河赴海, </p><p class="ql-block">當(dāng)退則退,如云散長(zhǎng)空, </p><p class="ql-block">當(dāng)搏則搏,如鷹擊長(zhǎng)天, </p><p class="ql-block">當(dāng)伏則伏,如龍潛深淵。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)忘則忘,如風(fēng)過(guò)竹林, </p><p class="ql-block">當(dāng)念則念,如月映寒潭, </p><p class="ql-block">當(dāng)明則明,如燭照幽室, </p><p class="ql-block">當(dāng)晦則晦,如夜藏萬(wàn)象。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)剛則剛,如金石斷玉, </p><p class="ql-block">當(dāng)柔則柔,如柳拂春水, </p><p class="ql-block">當(dāng)虛則虛,如空谷傳聲, </p><p class="ql-block">當(dāng)實(shí)則實(shí),如磐石鎮(zhèn)流。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)升則升,如旭日東升, </p><p class="ql-block">當(dāng)降則降,如暮雨西垂, </p><p class="ql-block">當(dāng)合則合,如雙璧歸匣, </p><p class="ql-block">當(dāng)分則分,如孤雁離群。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)生則生,如新筍破土, </p><p class="ql-block">當(dāng)死則死,如秋葉歸塵, </p><p class="ql-block">當(dāng)修則修,如琢玉成器, </p><p class="ql-block">當(dāng)養(yǎng)則養(yǎng),如育木成林。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)獨(dú)則獨(dú),如孤峰獨(dú)立, </p><p class="ql-block">當(dāng)群則群,如眾星拱辰, </p><p class="ql-block">當(dāng)隱則隱,如潛淵臥龍, </p><p class="ql-block">當(dāng)現(xiàn)則現(xiàn),如出岫行云。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)耕則耕,如老農(nóng)事田, </p><p class="ql-block">當(dāng)讀則讀,如學(xué)子研經(jīng), </p><p class="ql-block">當(dāng)行則行,如商旅通貨, </p><p class="ql-block">當(dāng)藏則藏,如巨賈斂財(cái)。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)守則守,如忠臣護(hù)主, </p><p class="ql-block">當(dāng)變則變,如圣賢改制, </p><p class="ql-block">當(dāng)常則常,如四時(shí)有序, </p><p class="ql-block">當(dāng)權(quán)則權(quán),如三軍聽(tīng)令。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)仁則仁,如春風(fēng)化雨, </p><p class="ql-block">當(dāng)義則義,如秋霜肅物, </p><p class="ql-block">當(dāng)禮則禮,如夏陽(yáng)照花, </p><p class="ql-block">當(dāng)智則智,如冬雪映松。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)信則信,如山岳不移, </p><p class="ql-block">當(dāng)忠則忠,如日月無(wú)私, </p><p class="ql-block">當(dāng)孝則孝,如羔羊跪乳, </p><p class="ql-block">當(dāng)悌則悌,如雁序和鳴。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)廉則廉,如蓮花不染, </p><p class="ql-block">當(dāng)恥則恥,如孤松拒蔓, </p><p class="ql-block">當(dāng)勤則勤,如蜂采百花, </p><p class="ql-block">當(dāng)儉則儉,如蠶吐一縷。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)寬則寬,如大地載物, </p><p class="ql-block">當(dāng)嚴(yán)則嚴(yán),如天網(wǎng)不疏,</p><p class="ql-block">當(dāng)靜則靜,如老僧入定, </p><p class="ql-block">當(dāng)動(dòng)則動(dòng),如獵豹出擊。 </p> <p class="ql-block">當(dāng)輕則輕,如鴻毛隨風(fēng), </p><p class="ql-block">當(dāng)重則重,如泰山壓卵, </p><p class="ql-block">當(dāng)疾則疾,如流星追月, </p><p class="ql-block">當(dāng)徐則徐,如老牛耕田。 </p> <p class="ql-block"> 以上所言,構(gòu)建出一套充滿辯證智慧的處世哲學(xué)。其核心在于“應(yīng)勢(shì)而為”——不偏執(zhí)于一端,而是在行止、言默、剛?cè)?、進(jìn)退等對(duì)立統(tǒng)一的關(guān)系中,把握恰當(dāng)?shù)某叨扰c時(shí)機(jī)。</p><p class="ql-block"> 它以自然意象為喻,將抽象的處世之道具象化:駿馬踏塵的果決與良弓藏勢(shì)的隱忍,雷霆裂空的激昂與春陽(yáng)化冰的溫潤(rùn),皆是對(duì)“度”的精準(zhǔn)拿捏。這并非隨波逐流的圓滑,而是對(duì)事物本質(zhì)與規(guī)律的尊重——如四時(shí)有序般守常,如三軍聽(tīng)令般權(quán)變,在堅(jiān)守內(nèi)核的同時(shí),應(yīng)時(shí)而變、因事制宜。</p><p class="ql-block"> 這種智慧,說(shuō)到底是對(duì)“平衡”的追求:既不過(guò)分張揚(yáng),也不過(guò)于內(nèi)斂;既不盲目進(jìn)取,也不消極退守。在矛盾中找到支點(diǎn),在變化中錨定方向,方能在人生棋局中,行止有度,張弛自如。</p>