<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">??五代至宋水墨畫杰出畫家(六)</p><p class="ql-block">?封面:范寬《溪山行旅圖》(局部)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?題記:</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?范寬(約950年—約1032年),又名中正,字中立,陜西華原(今陜西銅川耀州區(qū))人,宋代繪畫大師。因?yàn)樾郧閷捄窕磉_(dá),時(shí)人稱之為“寬”,遂以范寬自名。范寬、董源、李成,并稱“北宋三大家”。藝術(shù)成就使得范寬與李成齊名,并稱“李范”,又與同為華原人的柳公權(quán)合稱“柳范”。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬畫像(一)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?五九六,人物介紹</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?范寬<span style="font-size:18px;">華原人</span>生于五代后漢乾祐年間,*</p><p class="ql-block">?他是山水畫家主要活動(dòng)于北宋之前。</p><p class="ql-block">?據(jù)說(shuō)其在宋仁宗天圣年間年還健在,**</p><p class="ql-block">?此子不拘世故能深入生活窮究自然。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?范寬早年師從荊浩和李成然后感悟,</p><p class="ql-block">?與其師人不若師諸造化能自出機(jī)杼。</p><p class="ql-block">?遂移居終南太華山中長(zhǎng)期觀摩寫生,</p><p class="ql-block">?山川氣勢(shì)盡收胸臆有了大師的氣度。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?為山水畫形成期北方畫派主流畫家,</p><p class="ql-block">?與兩位師長(zhǎng)并稱北宋初年的三大家。***</p><p class="ql-block">李成和范寬的山水畫風(fēng)貌<span style="font-size:18px;">迥然不同,</span></p><p class="ql-block">?他們兩人成為當(dāng)時(shí)最有影響的畫家。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">華原,今陜西銅川耀州區(qū)。**注:(1023-1031)。***注:</span>范寬、董源、李成,并稱“北宋三大家”。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">?下圖:</span>范寬《臨流獨(dú)坐圖》現(xiàn)藏臺(tái)北故宮博物院,被列為“國(guó)寶書畫”限展文物。</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?范寬悟到畫山水當(dāng)重視對(duì)實(shí)景觀察,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">觀覽云煙慘淡風(fēng)月陰?kù)V的微妙變化;</span></p><p class="ql-block">?因而就生活在陜西華山終南山等處,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">將崇山峻嶺</span>老樹密林生動(dòng)再現(xiàn)筆下。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?他畫山石落筆<span style="font-size:18px;">短而有力老硬而</span>雄健,*</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">后人稱為雨點(diǎn)皴展現(xiàn)</span>巖石形貌質(zhì)感。</p><p class="ql-block">?畫上的大山占據(jù)整個(gè)畫面<span style="font-size:18px;">巍然矗立,</span></p><p class="ql-block">?具有泰山壓頂逼人的氣勢(shì)<span style="font-size:18px;">渾厚壯觀。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?北宋后期畫家王詵對(duì)<span style="font-size:18px;">李成范寬對(duì)比:</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">李成文筆煙林情曠而范寬武墨雄奇;</span></p><p class="ql-block">北宋劉道醇在圣朝名畫評(píng)中也認(rèn)為:</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">范寬遠(yuǎn)望不離座外</span>李成近視如千里。**</p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">*?注:雨點(diǎn)皴。**注:兩位評(píng)論家將李成與范寬的山水畫相比較,喻為“一文一武”。</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之一)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?范寬的畫取材于家鄉(xiāng)陜西關(guān)中一帶,</p><p class="ql-block">?山岳雄闊壯美加上其<span style="font-size:18px;">筆力渾厚出彩。</span></p><p class="ql-block">?他注意寫生多采用全景式高遠(yuǎn)構(gòu)圖,</p><p class="ql-block">?米芾在畫史中說(shuō)范寬山水顯如恒岱。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">范寬善雨點(diǎn)皴積墨法造成如行夜山,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">襯托出山勢(shì)沉郁的效果硬朗和峻險(xiǎn)。*</span></p><p class="ql-block">?元朝人湯垕星評(píng)價(jià)范寬得山之骨法,</p><p class="ql-block">?然米芾認(rèn)為范寬用墨過(guò)濃是其缺點(diǎn)。**</p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">范寬畫雪景被譽(yù)為畫山畫骨更畫魂,</p><p class="ql-block">?所畫的崇山峻嶺<span style="font-size:18px;">?章法突出雄偉蒼渾;</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">山體畫以叢生的密林</span>往往頂天立地,</p><p class="ql-block">?其畫特色<span style="font-size:18px;">被譽(yù)為得山之骨與山傳神。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">《宣和畫譜》。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">?**注:?這是范寬獨(dú)有的風(fēng)格。</span></p><p class="ql-block">?下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之二)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?五九七,<span style="font-size:18px;">臨流獨(dú)坐圖</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?此圖是幅層巒疊嶂千巖萬(wàn)壑的巨制,</p><p class="ql-block">?深郁的山坳間騰起彌漫浮動(dòng)的云氣;</p><p class="ql-block">?吐吞須臾仿佛置身萬(wàn)山之中的感覺,</p><p class="ql-block">?卜居期間往往成天端坐看煙云泯滅。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">臨流獨(dú)坐圖表現(xiàn)層巒疊蟑山勢(shì)起伏,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">放眼四望從景色中尋求繪畫的情愫。</span></p><p class="ql-block">?在溪谷間云煙彌漫動(dòng)蕩充盈著活力,</p><p class="ql-block">?無(wú)論<span style="font-size:18px;">晴陰雨雪及四時(shí)變化晚霞早霧。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">此圖表現(xiàn)的是崇山峻嶺的山野美景,</p><p class="ql-block">?近岸秋林老屋旁一老叟在臨流撫琴。</p><p class="ql-block">煙云山中點(diǎn)綴溪流飛瀑和樓閣寺觀,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">?畫幅上</span>有<span style="font-size:18px;">蘇伯衡題詩(shī)和乾隆收藏印。</span></p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之三)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?近景臨河巖石上大樹六株伴有枯枝,</p><p class="ql-block">?有夾葉或點(diǎn)葉樹前后交錯(cuò)圍成林子。</p><p class="ql-block">?在它們的背后道路以木橋連接右岸,</p><p class="ql-block">?另一邊坡岸上有茅舍水榭幽然靜逸。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?畫面中前傾彎曲的老樹下坐一文士,</p><p class="ql-block">?眺望空闊無(wú)際的河水背靠?jī)扇荷绞?lt;/p><p class="ql-block">?右側(cè)一山山上也生長(zhǎng)著曲干的叢木,</p><p class="ql-block">?林隙中露茅舍一角溪澗自山谷流逝。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?隔著云霧兩山間以緩坡山徑相連系,</p><p class="ql-block">?緊接著又有山體更大的兩座山聳峙;</p><p class="ql-block">?山谷蒸嵐而山頂?shù)倪h(yuǎn)樹則縮為細(xì)點(diǎn),</p><p class="ql-block">?主宰山脈的主山自兩峰間迎面聳立。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之四)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">清代著錄將這幅無(wú)款印畫歸于范寬,</p><p class="ql-block">?是從山石輪廓<span style="font-size:18px;">及近景中景樹法來(lái)看;</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">與相傳稱為范寬畫的特色很是接近,*</span></p><p class="ql-block">?那山頭上密密麻麻形容叢林的墨點(diǎn)。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?不過(guò)仔細(xì)看整幅畫作中巖石的畫法,</p><p class="ql-block">?或者<span style="font-size:18px;">?畫卷中擴(kuò)展為側(cè)筆斜砍的筆法;</span></p><p class="ql-block">?在每<span style="font-size:18px;">一筆中都蘊(yùn)含</span>范寬點(diǎn)狀的皴筆,</p><p class="ql-block">含墨干濕程度不同明暗調(diào)子的變化。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?一般認(rèn)為這樣發(fā)展自十二世紀(jì)前半,</p><p class="ql-block">?當(dāng)屬<span style="font-size:18px;">李唐這類人物在</span>北宋南宋之間:</p><p class="ql-block">?點(diǎn)景人物簡(jiǎn)筆畫法流行于十三世紀(jì),</p><p class="ql-block">?可視為由范寬到馬<span style="font-size:18px;">遠(yuǎn)夏珪</span>之間轉(zhuǎn)變。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">與〈溪山行旅〉比較,〈臨流獨(dú)坐〉的確有一脈相承的關(guān)系。</span></p><p class="ql-block">?下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之五)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?范寬《臨流獨(dú)坐圖》題跋(部分):</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?茅堂結(jié)構(gòu)背江干。日日愛看江上山。</p><p class="ql-block">?箕踞盤陀吟未穩(wěn)。不知身在畫圖間。</p><p class="ql-block">?—— <span style="font-size:18px;">何權(quán)</span></p><p class="ql-block">?亦有名賢遠(yuǎn)市朝。蕭然環(huán)堵住山椒。</p><p class="ql-block">虛亭未足容清氣。據(jù)石臨流興自饒。</p><p class="ql-block">?—— <span style="font-size:18px;">升楊牖</span></p><p class="ql-block">?藐石林兮熹微。望佳人兮不歸。</p><p class="ql-block">?目眇眇兮愁絕。悵青山兮夕霏。</p><p class="ql-block">?—— <span style="font-size:18px;">王閑</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">??下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之六)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">臨流獨(dú)坐,思緒萬(wàn)千…</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">???下圖:范寬《臨流獨(dú)坐圖》(局部之七)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?五九八,溪山行旅圖</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?這幅畫主體部分為巍峨高聳的山體,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">?山頂上叢林茂盛</span>壯氣奪人<span style="font-size:18px;">高山仰止。</span></p><p class="ql-block">蔥郁的山谷深處一瀑如線飛流百丈,</p><p class="ql-block">?山峰下巨巖突兀雄奇?zhèn)グ读帜就χ薄?lt;/p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?畫家將滾滾奔騰不息溪流置于前景,</p><p class="ql-block">?山徑上一隊(duì)運(yùn)貨物的商旅緣溪行進(jìn);</p><p class="ql-block">?為幽靜空曠的山林增添了勃勃生氣,</p><p class="ql-block">?該畫作描繪的真是典型的北國(guó)之景。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?近處怪石箕居大石橫臥于岡丘其間,</p><p class="ql-block">?山坡上雜樹從生亭臺(tái)樓閣露于樹顛;</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">山陰道中石徑斜坡逶迤于密林蔭底。</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">一隊(duì)商旅四頭載貨物騾馬舉步維艱。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《<span style="font-size:18px;">溪山行旅圖》</span>絹本墨筆畫,現(xiàn)藏于臺(tái)北故宮博物院。</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?緣溪<span style="font-size:18px;">商旅,高山仰止。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部放大之一)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?范寬以<span style="font-size:18px;">冷峻的筆勾勒出懸崖的邊沿,</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">然后反復(fù)地用堅(jiān)勁沉雄的中鋒雨點(diǎn);*</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">輪廓和內(nèi)側(cè)加皴筆時(shí)留出少許空白,</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">塑造出巖體的向背紋以及雄健質(zhì)感。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">入骨地刻畫出</span>山形凹凸之感的俊美,</p><p class="ql-block">?展現(xiàn)北方山石鐵打鋼鑄般堅(jiān)不可摧。</p><p class="ql-block">?整幅畫無(wú)論山體或密林皆墨色凝重,</p><p class="ql-block">?涌現(xiàn)出一種強(qiáng)烈逼人之氣勢(shì)的雄偉。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?白天的光線經(jīng)它一壓似乎變得黯淡,</p><p class="ql-block">?給人如行夜山黑暗層層加深的美感。</p><p class="ql-block">?畫作給人的第一感覺就是氣勢(shì)雄強(qiáng),</p><p class="ql-block">?巨峰壁立<span style="font-size:18px;">雜樹茂密</span>幾乎占滿了畫面。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">俗名芝麻皴。</span></p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部放大之二)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?巨峰壁立,雜樹茂密。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之三)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">??盡管畫幅右上角有董其昌楷體寫就的“北宋范中立溪山行旅圖”十字,……</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之六)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?但因宋畫多窮款,且《溪山行旅圖》在明代以前的流傳軌跡無(wú)從可考。直到1958年,彼時(shí)臺(tái)北故宮博物院研究員李霖燦在畫跡邊角處,大海撈針?biāo)频膶ひ捯婋[蔽在怪石叢林中的“范寬”二字。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">??下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之四)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?溪流奔涌,云蒸山谷。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之五)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?中國(guó)所有之寶,故宮有其二。吾所最傾倒者,則為范中立《溪山行旅圖》,大氣磅礴,沉雄高古,誠(chéng)辟易萬(wàn)人之作。此幅既系巨幀,而一山頭,幾占全幅面積三分之二,章法突兀,使人咋舌!</p><p class="ql-block">?—— 現(xiàn)代畫家徐悲鴻</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之六)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?乾隆御覽之寶(皇家印璽)</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《溪山行旅圖》(局部之七)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?五九九,雪山蕭寺圖</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?雪山蕭寺圖描寫的是雄奇壯偉山岳,</p><p class="ql-block">?畫面視點(diǎn)很高巍巍的叢山一片白雪。</p><p class="ql-block">?近處老樹和遠(yuǎn)山樹叢稀疏露出雪外,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">在畫面左上角主峰背后</span>寺院被緣覺。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">皚皚白雪覆蓋下的?大山壯偉而雄奇,</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">畫面結(jié)構(gòu)復(fù)雜變化多端和錯(cuò)落山勢(shì);</span></p><p class="ql-block">?右下方有二個(gè)僧人一挑擔(dān)另一持杖,</p><p class="ql-block">?正向寺院方向而去真是深山藏古寺。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?畫山石輪廓<span style="font-size:18px;">主次分明</span>用筆方折勁硬,</p><p class="ql-block">?重巒疊嶂山石范寬用了典型點(diǎn)子皴。</p><p class="ql-block">?行旅和蕭寺掩映于雪山與寒林之中,</p><p class="ql-block">?此圖表現(xiàn)了一種孤寂和凄清的氣氛。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《雪山蕭寺圖》絹本,淡設(shè)色,現(xiàn)藏臺(tái)北故宮博物院。</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">該作以皚皚雪景覆蓋群山深谷為題,</span></p><p class="ql-block">?在山嶺之上樹木叢生枝干疏密有致,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">山腳下巨石突兀溪水湍急仿佛有聲,</span></p><p class="ql-block">?樹干如鑄鐵一般極見精神與生命力。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?近景山石樹木直逼中景密林隱蕭寺,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">水墨渲染寒氣凜冽</span>遠(yuǎn)景主峰刺天際;</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">刻畫山石肌理采用典型點(diǎn)子皴技法,</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">?展現(xiàn)范寬畫派寫山真骨的造型功力。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?畫上頂端左側(cè)和上鈐有清嘉慶諸璽,</p><p class="ql-block">?詩(shī)塘王鐸題跋<span style="font-size:18px;">評(píng)價(jià)了作品雄渾之氣。*</span></p><p class="ql-block">畫中二僧人負(fù)薪跋涉寓<span style="font-size:18px;">深山藏古寺,</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">圣朝名畫評(píng)所語(yǔ)好畫冒雪出云之勢(shì)。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">?博大奇奧,氣骨玄邈。</span></p><p class="ql-block">?圖:范寬《雪山蕭寺圖》(局部放大之一)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?冒雪出云,尤有氣骨。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">??圖:范寬《雪山蕭寺圖》(局部放大之二)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?博大奇奧,氣骨玄妙;用荊關(guān)董巨,運(yùn)之一機(jī)而靈韻雄邁,允為古今第一。</p><p class="ql-block">—— 王鐸題跋</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?圖:范寬《雪山蕭寺圖》(局部)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?六〇〇,雪景寒林圖</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?雪景寒林繪北方冬日<span style="font-size:18px;">雪后</span>山川壯美,</p><p class="ql-block">?開卷是<span style="font-size:18px;">一座山峰山勢(shì)陡峻白雪皚皚。</span></p><p class="ql-block">?最后方是巍峨起伏的雪山層巒疊嶂,</p><p class="ql-block">?主峰兩側(cè)畫有形態(tài)各異的峰巒驚駭!</p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">左方位于山腰處有一座靜穆的寺廟,</p><p class="ql-block">?神秘而蕭然宛若神仙居所盤旋梟鳥。</p><p class="ql-block">?寺廟后方的谷壑中有淡淡霧氣升起,</p><p class="ql-block">?寺廟的鐘聲也伴隨霧氣在山間回繞。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?畫面最前方是<span style="font-size:18px;">溪流</span>從山中逶迤而來(lái),</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">溪流上有小橋連接著兩岸猶如緞帶。</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">樹林中村落屋舍錯(cuò)落有致一人倚門,</span></p><p class="ql-block">?被<span style="font-size:18px;">一夜變白宛如魔幻般的世界驚呆。</span></p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《雪景寒林圖》藏于天津博物館。</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">畫家筆下風(fēng)景往往是采擷心象為之,</p><p class="ql-block">?為的是心中的丘壑與山岳夢(mèng)幻神馳。</p><p class="ql-block">?范寬好道主張<span style="font-size:18px;">清靜無(wú)為倡道法自然,*</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">崇尚自然無(wú)所不容與自然和諧統(tǒng)一。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">雪景寒林圖中明與暗動(dòng)與靜虛與實(shí),</p><p class="ql-block">?完美的構(gòu)圖無(wú)處不體現(xiàn)著道家沉思;</p><p class="ql-block">?該作品<span style="font-size:18px;">韻律生動(dòng)體現(xiàn)</span>內(nèi)省精神境界,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">山水道韻氣勢(shì)壯闊偉岸即天人合一。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?此畫也是范寬寬厚性格的真實(shí)情致,</p><p class="ql-block">?他長(zhǎng)期鐘情山水與自然融為了一體。</p><p class="ql-block">?個(gè)人情感與景物描寫已達(dá)成了共鳴,</p><p class="ql-block">?充分表現(xiàn)出繪畫者胸中的自然之氣。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?*注:<span style="font-size:18px;">古書記載范寬“性寬,嗜酒好道……”。</span></p><p class="ql-block">??下圖:范寬《雪景寒林圖》(放大之一)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">當(dāng)你將這畫緩緩展開高懸于諸壁間,</p><p class="ql-block">?立見一赫然大山有如巨蟒飛入眼簾;</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">主峰堂堂正是古人所謂大君臨明堂,</span></p><p class="ql-block">?走近后<span style="font-size:18px;">拭目再看</span>令人頓生雄偉之感。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">而四圍之土坡小山寒林如群侯朝拱,</p><p class="ql-block">?正是一呼而百應(yīng)地統(tǒng)御了全局恢弘。</p><p class="ql-block">?大作相就是這幅畫最大的構(gòu)圖特點(diǎn),</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">上留天之位下留地之位宏偉在其中。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">近處寒林猶如兩排鳴鑼開道的衛(wèi)隊(duì),</p><p class="ql-block">?又如兩排歡迎觀眾的華麗的儀仗隊(duì)。</p><p class="ql-block">?參差的樹枝就象孩子們?cè)趽]舞鮮花,</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">歡呼雀躍</span>生動(dòng)地開啟了畫面的壁壘。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">???下圖:范寬《雪景寒林圖》(放大之二)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?山頂上一片密林中掩映著兩座圣殿,</p><p class="ql-block">?承接著觀賞者進(jìn)入<span style="font-size:18px;">寒林</span>第一個(gè)景觀。</p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">?使身心為之松馳閑適之情悄然而生,</span></p><p class="ql-block">?左下有幾座<span style="font-size:18px;">山巒數(shù)排民居隱約展現(xiàn)。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?其后還有一條山徑通向煙霧的幽谷,</p><p class="ql-block">?又不得不使人產(chǎn)生無(wú)限懸望的思緒。</p><p class="ql-block">?正如惲南田云有處恰是無(wú)無(wú)處恰有,</p><p class="ql-block">這?就是<span style="font-size:18px;">運(yùn)其神氣于人所不見之筆墨。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?此處是畫家用簡(jiǎn)筆<span style="font-size:18px;">意最微尤為慘淡,</span></p><p class="ql-block">?出畦徑之處盡神明之運(yùn)發(fā)造化自然;</p><p class="ql-block">?成為極其淋漓飄緲而不可知之勢(shì)者,</p><p class="ql-block">?小布局卻以小見大意境深妙不可言。</p><p class="ql-block">??</p><p class="ql-block">???下圖:范寬《雪景寒林圖》(放大之三)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?寒林小山右前方群峰涌動(dòng)雪山明亮,</p><p class="ql-block">?這<span style="font-size:18px;">群涌動(dòng)的雪峰吸引了觀賞者目光。</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">?主峰幾乎占畫面五分之四大得奇特、</span></p><p class="ql-block">?正所謂名山大川堂堂雪擁主峰皇皇。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?大山由近而遠(yuǎn)峰嶂高峻<span style="font-size:18px;">端莊而厚實(shí),</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">崔嵬之體為畫面雄氣壯魄五占其四。</span></p><p class="ql-block">?<span style="font-size:18px;">然而這大山之脈猶如一頭戲球雄獅,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">?剛中有柔剛?cè)嵯酀?jì)是情意綿綿之致。</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?這幅畫之所以有這一切引人之入勝,</p><p class="ql-block">?都是因?yàn)橛蟹秾拋?lái)自自然山水之真。</p><p class="ql-block">?范寬把布局亦即取舍虛實(shí)主次原則,</p><p class="ql-block">?成功地<span style="font-size:18px;">在畫面變化中為統(tǒng)一的</span>畫魂。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">???下圖:范寬《雪景寒林圖》(放大之四)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?雪擁群山,銀裝素裹。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《雪景寒林圖》(放大之五)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?宋有天下,為山水者,惟(范)中正與(李)成稱絕,至今無(wú)及之者?!秾捯陨剿?,為天下所重。</p><p class="ql-block">?—— 北宋·<span style="font-size:18px;">劉道醇(畫家)</span></p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《秋山清穆圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?結(jié)束語(yǔ):</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?范寬長(zhǎng)期隱居終南山、太華山,觀察自然真景,作品以描繪北方山水的雄峻氣勢(shì)著稱。他突破五代至宋初的柔媚畫風(fēng),以硬朗的筆法和厚重的墨色表現(xiàn)山石的體量感,形成“雄強(qiáng)渾厚、峻重蒼老”的北派山水獨(dú)特風(fēng)格。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬畫像(二)</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?范寬的藝術(shù)成就不僅在于技法的創(chuàng)新(如雨點(diǎn)皴),更在于他將自然觀察與主觀情感升華結(jié)合,創(chuàng)造了具有永恒震撼力的山水意象。其作品既是北宋理學(xué)“格物致知”精神的體現(xiàn),也是中國(guó)文人“天人合一”哲學(xué)的藝術(shù)表達(dá),對(duì)后世山水畫的發(fā)展具有奠基性意義。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:<span style="font-size:18px;">范寬《</span>秋林飛瀑圖》絹本淡設(shè)色,臺(tái)北故宮博物院藏。</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?2004年,美國(guó)《生活》雜志將范寬評(píng)為上一千年對(duì)人類最有影響的百大人物第59位。</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《云山秋霽》手卷 30×178cm</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?詩(shī)云:</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?終南的骨骼在絹素間隆起</p><p class="ql-block">墨色凝成鐵青的胎動(dòng)</p><p class="ql-block">?一千場(chǎng)暴雨捶打巖壁</p><p class="ql-block">卻讓斧劈皴長(zhǎng)出新的年輪</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《雪山樓閣圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?溪山在行旅的脊背上呼吸</p><p class="ql-block">?雪意滲入寒林的毛孔</p><p class="ql-block">?那些雨點(diǎn)皴的密碼</p><p class="ql-block">?正在苔痕深處緩慢發(fā)酵</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《松壑幽居》立軸 101×32cm</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?樵夫的扁擔(dān)挑著整座山嵐</p><p class="ql-block">?寺鐘的余韻卡在石隙</p><p class="ql-block">?而飛瀑始終懸在云端</p><p class="ql-block">?像未落筆的留白</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?下圖:范寬《煙嵐秋曉圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?你把終南種進(jìn)眼眸時(shí)</p><p class="ql-block">?所有的峰巒都學(xué)會(huì)了彎腰</p><p class="ql-block">—墨色在絹上生根的剎那</p><p class="ql-block">?天地退后 留一人獨(dú)對(duì)千壑</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?—— 當(dāng)代·怦然《范寬山水畫藝術(shù)》</p><p class="ql-block">?</p><p class="ql-block">?下圖:范寬 《雪山行旅圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">??圖片選自網(wǎng)絡(luò),特致謝!</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《重山復(fù)嶺圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?背景音樂(lè):驚夢(mèng)之庭~新中國(guó)風(fēng)</p><p class="ql-block">?下圖:范寬 《踏雪尋梅圖》</p><p class="ql-block">?</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">?謝謝閱讀!</p><p class="ql-block">?下圖:范寬《寒江垂釣圖》</p><p class="ql-block">?</p>