<p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">現(xiàn)在分享顏淵好學(xué)善思故事的第四節(jié)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">顏淵請(qǐng)教:魯國(guó)大夫臧文仲和臧武仲誰(shuí)更賢能?孔子答道:武仲更賢能??!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">顏回說(shuō):武仲被世人稱為圣人,卻自身不能免于罪責(zé),這說(shuō)明他的智慧不足以稱道;喜歡談?wù)撚帽懛?,卻在邾國(guó)挫敗了銳氣,這說(shuō)明他的智慧不足以揚(yáng)名。而文仲雖然已經(jīng)去世,但他的言論卻流傳不朽,難道他不賢能嗎?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">孔子說(shuō):去世后言論還能流傳,這是文仲的賢能之處。但他仍有三個(gè)不仁和三個(gè)不明智,這些就不如武仲了。顏回問(wèn):可以說(shuō)得具體點(diǎn)嗎?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">孔子說(shuō):文仲貶抑魯國(guó)士師柳下惠,設(shè)立六關(guān)征稅,讓妾室織蒲席販賣,這是三個(gè)不仁的行為;他設(shè)置虛設(shè)的器物,縱容不合禮制的祭祀,祭祀海鳥,這是三個(gè)不明智的行為。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">武仲在齊國(guó)時(shí),齊國(guó)將有禍亂,他不接受齊國(guó)的封地,以避開(kāi)災(zāi)禍,這是他的智慧難能可貴之處。武仲雖然智慧過(guò)人,卻不被魯國(guó)所容,也是有原因的,他行事不順禮法,施政不寬恕他人?!断臅飞险f(shuō):要時(shí)刻記住,行事要順禮,施政要寬恕。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">(未完待續(xù))</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【經(jīng)文】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(255, 138, 0);">司馬牛問(wèn)仁。子曰:“仁者,其言也讱。”曰:“其言也讱,斯謂之仁已乎?”子曰:“為之難,言之得無(wú)讱乎?”</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【解析】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:這一章,是司馬牛請(qǐng)教仁德。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:先分解經(jīng)文:</span><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">司馬牛問(wèn)仁。子曰:“仁者,其言也讱?!?lt;/b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:司馬牛,名耕,字子牛,孔門弟子;讱,讀rèn,謹(jǐn)慎說(shuō)話。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:司馬牛請(qǐng)教什么是仁。夫子說(shuō):仁德之人,說(shuō)話謹(jǐn)慎,不輕易開(kāi)口。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:夫子要司馬牛先思后言,不可隨便說(shuō)話。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:</span><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">曰:“其言也讱,斯謂之仁已乎?”子曰:“為之難,言之得無(wú)讱乎?”</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:斯,這;謂,稱得上;為之,踐行仁道。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:司馬牛再問(wèn):說(shuō)話謹(jǐn)慎,這就能稱為仁者了嗎?夫子說(shuō):行仁很難,說(shuō)話怎能不謹(jǐn)慎呢?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:他還是不夠明白,以為慎言即仁;夫子以反問(wèn)方式,仍在深入地啟發(fā)他。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【感悟】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:司馬牛在《論語(yǔ)》中還是頭一次出現(xiàn)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:前面講過(guò),夫子從衛(wèi)國(guó)去陳國(guó)時(shí)經(jīng)過(guò)宋國(guó),正當(dāng)夫子在大樹下給弟子們授課習(xí)禮時(shí),桓魋帶兵砍倒大樹,是想殺害夫子。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:這個(gè)故事我記得。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:桓魋就是司馬牛的親哥,他們家是宋國(guó)的大貴族?;隔s掌管宋國(guó)的軍隊(duì),他可不是什么好人,不僅忌妒想加害圣人,還在朝廷犯上作亂,但都遭到了司馬牛的堅(jiān)決反對(duì)?;隔s失敗后逃亡國(guó)外,而司馬牛辭官拜夫子為師。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:能與這樣的哥哥分道揚(yáng)鑣,說(shuō)明司馬牛是個(gè)重道義的人。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:夫子因材施教,因人而異,一人一方,對(duì)癥下藥。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:司馬牛雖想成為仁者,但從經(jīng)文中看,說(shuō)話隨便定是他不小的毛病。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:《史記·仲尼弟子列傳》記載:司馬?!罢Z(yǔ)多而躁”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:果然是話癆情緒又躁動(dòng)的性格。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:司馬牛出身貴族,從小就沒(méi)吃過(guò)什么苦,衣來(lái)伸手、飯來(lái)張口,啥事都由仆從辦,一腳不到,就會(huì)急躁。但他的基本素養(yǎng)還是不錯(cuò)的。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:弟子的毛病,老師看得最清楚。而這位貴族弟子,對(duì)仁德的理解還不深;對(duì)老師的點(diǎn)撥,悟性也不足;還沒(méi)有顏淵、仲弓那么聰明和謙遜。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:在圣人看來(lái),克服浮躁話多的毛病,就是司馬牛步入仁道的第一法門。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:你想成為世界跳高冠軍,可眼面前的這張小凳子,你能不能跳過(guò)呢?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:夫子要司馬牛說(shuō)話前要忍一忍,是教他先想一想這話對(duì)不對(duì)?先想一想自己該不該說(shuō)?先想一想說(shuō)了之后能不能兌現(xiàn)?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:說(shuō)話不經(jīng)大腦、脫口而出、得罪人還不自知,這類的情況,在我的身上也有。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">閑客:真正的仁德,不會(huì)輕易獲得,必須終身踐行,我們都需要首先從慎言做起。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">(乙巳蛇年六月十三)</span></p>