<p class="ql-block"><a href="http://www.h-ceramic.com.cn/2ypw4qdh?share_from=self&share_to=copy_link&user_id=36828595&uuid=493884d2286e4c210e26ec49fb79ab03&share_depth=1&first_share_uid=36828595&utm_medium=meipian_android&share_user_mpuuid=5e6e6613a5151be76ab1d6f79494ea4f" target="_blank">上集</a></p> <p>《增廣賢文》。又名《昔時(shí)賢文》《古今賢文》,是中國明代時(shí)期編寫的兒童啟蒙書目。書名最早見之于明萬歷年間的戲曲《牡丹亭》,據(jù)此可推知此書最遲寫成于萬歷年間。</p><p><br></p><p>《增廣賢文》集結(jié)中國從古到今的各種格言、諺語。后來,經(jīng)過明、清兩代文人的不斷增補(bǔ),才改成現(xiàn)在這個(gè)模樣,稱《增廣昔時(shí)賢文》,通稱《增廣賢文》。</p><p><br></p><p>作者一直未見任何書載,只知道清代同治年間儒生周希陶曾進(jìn)行過重訂。</p><p><br></p><p>基本信息</p><p>《增廣賢文》從表面上看似乎雜亂無章,但只要認(rèn)真通讀全書,不難發(fā)現(xiàn)有其內(nèi)在的邏輯。該書對(duì)人性的認(rèn)識(shí)以儒家荀子“性惡論”思想為前提,以冷峻的目光洞察社會(huì)人生。親情被金錢污染,“貧居鬧市無人問,富在深山有遠(yuǎn)親”;友情只是一句謊言,“有酒有肉多兄弟,急難何曾見一人”;尊卑由金錢來決定,“不信但看筵中酒,杯杯先勸有錢人”;法律和正義為金錢所操縱,“衙門八字開,有理無錢莫進(jìn)來”;人性被利益扭曲,“山中有直樹,世上無直人”;世故導(dǎo)致人心叵測,“畫虎畫皮難畫骨,知人知面不知心”;人言善惡難辨,“入山不怕傷人虎,只怕人情兩面刀”?!对鰪V賢文》把社會(huì)諸多方面的陰暗現(xiàn)象高度概括,冷冰冰地陳列在讀者面前。《增廣賢文》絕大多數(shù)句子都來自經(jīng)史子集、詩詞曲賦、戲劇小說以及文人雜記,其思想觀念都直接或間接地來自儒道經(jīng)典,從廣義上來說,它是雅俗共賞的“經(jīng)”的普及本。不需講解就能讀懂,通過讀《增廣賢文》同樣能領(lǐng)會(huì)到經(jīng)文的思想觀念和人生智慧。《增廣賢文》還是諺語的選集。</p><p>內(nèi)容簡介</p><p>《增廣賢文》的內(nèi)容大致有這樣幾個(gè)方面:一是談人及人際關(guān)系,二是談命運(yùn),三是談如何處世,四是表達(dá)對(duì)讀書的看法。在《增廣賢文》描述的世界里,人是虛偽的,人們?yōu)榱艘患褐阶兓療o常,嫌貧愛富,趨炎附勢,從而使世界布滿了陷阱和危機(jī)。文中有很多強(qiáng)調(diào)命運(yùn)和報(bào)應(yīng)的內(nèi)容,認(rèn)為人的一切都是命運(yùn)安排的,人應(yīng)行善,才會(huì)有好的際遇。《增廣賢文》有大量篇幅敘述如何待人接物,這部分內(nèi)容是全文的核心。文中對(duì)忍讓多有描述,認(rèn)為忍讓是消除煩惱禍患的方法。在主張自我保護(hù)、謹(jǐn)慎忍讓的同時(shí),也強(qiáng)調(diào)人的主觀能動(dòng)性,認(rèn)為這是做事的原則。文中也不乏勸人向善“害人之心不可有,防人之心不可無?!?lt;/p><p><br></p><p>《增廣賢文》艾廣勤書</p><p>《增廣賢文》強(qiáng)調(diào)了讀書的重要、孝義的可貴,這些觀點(diǎn)體現(xiàn)了正統(tǒng)的儒家精神。但也正是由于這種龐雜,不同思想的人都可以從中看到自己認(rèn)可的格言,使之具有了廣泛的代表性。</p><p>《增廣賢文》以有韻的諺語和文獻(xiàn)佳句選編而成,其內(nèi)容十分廣泛,從禮儀道德、典章制度到風(fēng)物典故、天文地理,幾乎無所不含,而又語句通順,易懂。但中心是講人生哲學(xué)、處世之道。其中一些諺語、俗語反映了中華民族千百年來形成的勤勞樸實(shí)、吃苦耐勞的優(yōu)良傳統(tǒng),成為寶貴的精神財(cái)富,如“一年之計(jì)在于春,一日之計(jì)在于晨”;許多關(guān)于社會(huì)、人生方面的內(nèi)容,經(jīng)過人世滄桑的千錘百煉,成為警世喻人的格言,如“良藥苦口利于病,忠言逆耳利于行”“善有善報(bào),惡有惡報(bào)”“樂不可極,樂極生悲”等;一些諺語、俗語總結(jié)了千百年來人們同自然斗爭的經(jīng)驗(yàn),成為簡明生動(dòng)哲理式的科學(xué)知識(shí),如“近水知魚性,近山識(shí)鳥音”“近水樓臺(tái)先得月,向陽花木早逢春”等。</p> <p>作品評(píng)價(jià)</p><p>一定的文化是一定的社會(huì)政治經(jīng)濟(jì)在觀念形態(tài)上的反映,《增廣賢文》也不例外。由于時(shí)代和歷史的局限,必然打上那個(gè)時(shí)代的印記。不少內(nèi)容反映了封建倫理和道德觀念,甚至帶有明顯的封建迷信、宿命論的色彩;有的內(nèi)容以個(gè)人為中心,反映了當(dāng)時(shí)及時(shí)下人們普遍存在的自私自利、損人利己的思想;有的反映了在當(dāng)時(shí)乃至當(dāng)今社會(huì)制度下小市民階層得過且過、畏縮茍安的心理和避禍厭世的消極人生哲學(xué);有的在當(dāng)時(shí)社會(huì)不失為對(duì)社會(huì)現(xiàn)象的正確反映,今天已失去了借鑒的意義;還有一些內(nèi)容含義比較模糊,或者只有片面的真理性,如果不做正確的理解,就會(huì)變成錯(cuò)誤的東西。這些都是不符合時(shí)代精神的,我們要在閱讀時(shí)采取批判的態(tài)度,明察揚(yáng)棄,批判繼承,吸取其有營養(yǎng)的成分,古為今用。</p><p>編:增廣賢文,其實(shí)有它籠統(tǒng)的價(jià)值。我們鑒賞的時(shí)候要看清楚它每一句話的立場。一個(gè)是社會(huì)本位立場,一個(gè)是自然法則立場。不同的立場所產(chǎn)生的觀念自然不同,更何況我們社會(huì)立場和自然立場完全是相反的。所以感覺到里面有很多自相矛盾的地方。就像古賢圣人和我們絕大多數(shù)的社會(huì)人的立場相反一樣。圣人適應(yīng)于自然,而我們隨流于社會(huì)。我們是欲得而終不能得,而圣人欲舍而終有得。我們修果,他們修根。我們修名利,他們修根本。</p><p>人稱“讀了增廣會(huì)說話,讀了幼學(xué)走天下”,“ 增廣”就是《增廣賢文》。“幼學(xué)”則是《幼學(xué)瓊林》。</p> <p><span style="color: rgb(176, 79, 187);">多音字辨析:</span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">識(shí) 職韻,入聲 (shí):音式?!墩f文》常也。一曰知也。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">識(shí) 寘韻,去聲 (zhì):音志。與志同。記也。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">識(shí)繁體或異體字:識(shí)??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">讀 屋韻,入聲 (dú):音獨(dú)。《說文》誦書也?!缎戾|》曰讀猶瀆也。若四瀆之引水也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">讀 宥韻,去聲 (dòu):音豆?!对鲰崱肪渥x,凡經(jīng)書成文語絕處謂之句。語未絕而點(diǎn)分之以便誦詠,謂之讀。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">讀繁體或異體字:讀?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">說 屑韻,入聲 (shuō,yuè):音閱。與悅通?!队衿窇病?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">說 霽韻,去聲 (shuì):音稅?!队衿芬嗾?wù)f也?!对鲰崱氛f誘,謂以言語諭人,使從己也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">說繁體或異體字:説?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">畫 卦韻,去聲 (huà):音話。繪也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">畫 陌韻,入聲 (huà):卦畫也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">畫繁體或異體字:畫?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">若 藥韻,入聲 (ruò):音弱?!墩f文》若,擇菜也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">若 馬韻,上聲 (rě):音惹。乾草也。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">若??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">度 遇韻,去聲 (dù):音渡?!墩f文》法制也。從又,??省聲。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">度 藥韻,入聲 (duó):音鐸?!稜栄拧め屧b》謀也?!对姟ば⊙拧分茈甲啥取?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">度?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">數(shù) 麌韻,上聲 (shǔ):音籔?!墩f文》計(jì)也?!兑住ふf卦》數(shù)往者順。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">數(shù) 遇韻,去聲 (shù):音捒。算數(shù)也?!度航?jīng)音辨》計(jì)之有多少曰數(shù)。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">數(shù) 覺韻,入聲 (shuò):音朔。頻數(shù)也。《禮·祭義》祭不欲數(shù),數(shù)則煩。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">數(shù)繁體或異體字:數(shù)?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">?惡 藥韻,入聲 (ě,è):音堊?!稄V韻》不善也。從心亞聲。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">惡 遇韻,去聲 (wù):憎也,疾也?!蹲髠鳌る[三年》周鄭交惡?!蹲ⅰ穬上嗉矏阂病??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">惡 虞韻,平聲 (wū):音污。安也,何也?!墩撜Z》惡乎成名。《孟子》居惡在。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">惡繁體或異體字:噁惡??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">宿 屋韻,入聲 (sù):音夙?!墩f文》止也。《玉篇》夜止也,住也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">宿 宥韻,去聲 (xiǔ,xiù):音秀。列星也。??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">宿??</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor"><br>?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">告 號(hào)韻,去聲 (gào):音誥?!墩f文》牛觸人,角著橫木,所以告也。又《玉篇》語也。又問也。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">告 沃韻,入聲 (gào):音梏?!兑住っ韶浴烦躞吒?,再三瀆,瀆則不告。《詩·大雅》令終有俶,公尸嘉告。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">告 屋韻,入聲 (jú):音菊。《禮·文王世子》其??罪則纖剸,亦告于甸人?!蹲ⅰ犯孀x為鞠。?</span></span></p><p><span style="color: rgb(176, 79, 187);"><span class="ql-cursor">告?</span></span></p>